20-րդ դարի մեծ մասում նորությունների ամսագրերը արտոնյալ տեղ էին զբաղեցնում համաշխարհային մեդիա համակարգում։ Շաբաթ առ շաբաթ Time, Newsweek, The Economist և տասնյակ տարածաշրջանային պարբերականների փայլուն շապիկները ընթերցողին էին ներկայացնում ուշադիր ընտրված հոդվածներ համաշխարհային իրադարձությունների, քաղաքականության, տնտեսության և մշակույթի մասին։ Դրանք վստահելի ու հեղինակավոր աղբյուրներ էին այնպիսի մեդիա դաշտում, որտեղ հեռուստատեսությունը դեռ նոր էր, իսկ ինտերնետը՝ դեռ գոյություն չուներ։

Սակայն 2000-ականների սկզբին թվային հարթակների վերելքը խաթարեց այդ գերիշխանությունը։ Առցանց նորությունների արագությունը, անվճար բովանդակության հոսքը և ընթերցողական սովորությունների փոփոխությունը լուրջ հարված հասցրին շաբաթաթերթային մոդելին։ Այն պարբերականները, որոնք ժամանակին ձևավորում էին հասարակական օրակարգը, սկսեցին պայքարել արդիականության համար։ Ոմանք փակվեցին, ոմանք միաձուլվեցին, իսկ ոմանք կտրուկ վերափոխվեցին։

Սակայն նորությունների ամսագրերի պատմությունը ոչ միայն անկման պատմություն է, այլև վերաիմաստավորման։ Չնայած տպաքանակների անկմանը և գովազդային եկամուտների մեծ մասի անցմանը առցանց, ամենակայուն բրենդերը գտան հարմարվելու ուղիներ՝ փորձարկելով թվային ռազմավարություններ, նիշային առաջարկներ և անդամակցության վրա հիմնված մոդելներ։ Այսօր, թեև նրանց ազդեցությունն արդեն համընդհանուր չէ, ամսագրերը նոր դեր են կառուցում թվային միջավայրում։

Այս հոդվածում կանդրադառնանք՝ ինչու և ինչպես եղավ նորությունների ամսագրերի անկումը, և ինչ ձևերով են դրանք վերաիմաստավորում իրենց դերը սմարթֆոնների, ստրիմինգի և սոցիալական մեդիայի դարաշրջանում։


Նորությունների ամսագրերի «ոսկե դարաշրջանը»

20-րդ դարի կեսերին նորությունների ամսագրերը հսկայական մշակութային ուժ ունեին։ Time-ը և Newsweek-ը ձևավորում էին քաղաքական քննարկումները ԱՄՆ-ում, իսկ Der Spiegel-ը և L’Express-ը՝ Եվրոպայում։ Նրանց ձևաչափը՝ բարդ հարցերի մատչելի ամփոփումները վերլուծությամբ և մեկնաբանությամբ, կատարյալ էր ընթերցողների համար, ովքեր ուզում էին ավելի խորքային տեղեկություն, քան օրաթերթերը տալիս էին, բայց ոչ չափազանց մասնագիտական։

Շապիկները մեծ նշանակություն ունեին։ Քաղաքական գործիչը կամ հայտնի անձը, որը հայտնվում էր Time-ի շապիկին, ակնթարթորեն ստանում էր հանրային ուշադրության բարձրացում։ Խմբագիրները իրական ուժ ունեին որոշելու, թե որ պատմություններն են կարևոր, ինչպես պետք է ներկայացվեն և ում ձայները պետք է հնչեն։

Ֆինանսական մոդելը նույնպես կայուն էր։ Ընդհանուր հետաքրքրության պարբերականները գրավում էին խոշոր գովազդատուների՝ ավտոարտադրողներից մինչև սպառողական ապրանքների ընկերություններ։ Բաժանորդագրությունները ապահովում էին կայուն եկամուտ, իսկ վաճառքը կրպակներում՝ հավելյալ շահույթ։ Արդյունաբերությունը ծաղկում էր և անսասան էր թվում։


Առաջին ճեղքերը

Կարծրաբեկումները սկսեցին ի հայտ գալ 1990-ականների վերջին և 2000-ականների սկզբին։ Ինտերնետը ժողովրդավարացրեց տեղեկատվության հասանելիությունը, և ընթերցողները սկսեցին տեղեկություններ ստանալ իրական ժամանակում։ Շաբաթական ցիկլը, որն անցյալում արագ էր համարվում, այլևս դանդաղ էր թվում։ Ինչու՞ սպասել մինչև երկուշաբթի Newsweek-ում նախագահական բանավեճի վերլուծությունը կարդալու համար, եթե նույն գիշեր արդեն հնարավոր էր տեսնել արձագանքները CNN.com-ում կամ Yahoo! News-ում։

Գովազդային եկամուտները նույնպես կտրուկ նվազեցին։ Թվային հարթակները՝ Google-ը, իսկ հետո Facebook-ը և Instagram-ը, գովազդատուներին առաջարկեցին ճշգրիտ թիրախավորում, չափելի արդյունք և ավելի ցածր ծախսեր։ Նրանց ֆոնին ամսագրի էջ գնելը հնացած ու անարդյունավետ էր թվում։

Տպաքանակները կտրուկ նվազեցին։ Pew Research Center-ի տվյալներով՝ 2000-ից 2020 թվականներին ԱՄՆ նորությունների ամսագրերի տպաքանակները նվազել են ավելի քան 50%-ով։ Նմանատիպ միտումներ նկատվում էին ամբողջ աշխարհում։ Առաջատար պարբերականները դադարեցրին տպագիր թողարկումները. Newsweek-ը 2012-ին դադարեցրեց տպագիր տարբերակը (հետո վերադարձավ սահմանափակ հրատարակությամբ), մյուսները միաձուլվեցին կամ ամբողջությամբ փոխեցին իրենց ձևաչափը։


Վերաիմաստավորումը թվային դարաշրջանում

Չնայած դժվարություններին՝ բոլոր ամսագրերը չվերացան։ Շատերը ընտրեցին հարմարվելու ուղին՝ երբեմն բավական անսպասելի։ Նրանց փորձառությունը ցույց է տալիս, թե ինչպես կարող են ավանդական մեդիաները զարգանալ թվային աշխարհում։

1. Թվային առաջնահերթություն

Շատ ամսագրեր անցան digital-first մոդելի։ Նյութերը հրապարակվում են կայքերում և հավելվածներում իրադարձությունների ընթացքին զուգահեռ, իսկ տպագիր տարբերակները վերածվեցին ընտրանի, հեղինակ prestige-ային արտադրանքի։

Օրինակ՝ The Economist-ը հաջողությամբ զարգացնում է թվային բաժանորդագրությունները․ խիստ վճարային պատնեշը և տվյալների վրա հիմնված վերլուծությունը այն դարձրել են անհրաժեշտ ընթերցում ամբողջ աշխարհի ղեկավարների համար։

2. Ընդհանուրից դեպի նիշային

«Ընդհանուր հետաքրքրության» ամսագրերի դարաշրջանը հիմնականում ավարտված է։ Փոխարենը հաջողված պարբերականները կենտրոնանում են նեղ լսարանների վրա։ Foreign Policy-ն ամրապնդել է իր դերը որպես միջազգային հարաբերությունների գլխավոր աղբյուր, իսկ Wired-ը ամբողջովին կենտրոնացել է տեխնոլոգիաների վրա։

Այս մոտեցումը ստեղծում է ավելի նվիրված համայնքներ, որոնք պատրաստ են վճարել որակյալ բովանդակության համար։

3. Անդամակցության և համայնքի մոդել

Որոշ պարբերականներ այլևս պարզապես ամսագրեր չեն վաճառում․ նրանք վաճառում են անդամակցություն։ Դրա մեջ կարող են մտնել հոդվածների հասանելիություն, նամակագրություններ, փոդքասթեր, միջոցառումներ և քննարկումներ։ The Atlantic-ը, օրինակ, մեծ ներդրումներ է կատարում իր ընթերցողական համայնքի կառուցման գործում՝ կազմակերպելով համաժողովներ և փառատոններ։

4. Մուլտիմեդիա ընդլայնում

Փոդքասթեր, վիդեոալիքներ և անգամ հեռուստատեսային նախագծեր դարձել են նորությունների ամսագրերի գործունեության մաս։ The New Yorker-ը ղեկավարում է փոդքաստային ցանց, իսկ The Economist-ը թողարկել է բացատրական վիդեոներ և ամենօրյա փոդքաստ (The Intelligence)։ Սա հնարավորություն է տալիս հասնել նոր լսարանների։

5. Տպագրության վերադարձը որպես «լյուքս»

Որոշ ամսագրեր վերաիմաստավորել են հենց տպագիր տարբերակը։ Փոխանակ զանգվածային տպաքանակների՝ նրանք թողարկում են բարձրորակ, հավաքածուի համար նախատեսված համարներ։ Տպագիր տարբերակը վերածվում է արժեքավոր առարկայի։ Օրինակ՝ Monocle-ը ամբողջ բրենդ է կառուցել իր գեղեցիկ ամսագրերի և հարակից ապրանքների շուրջ։


Մնացող խնդիրները

Չնայած վերափոխմանը՝ խնդիրները շարունակում են մնալ։ Թվային շուկան վերահսկվում է տեխնոլոգիական հսկաների կողմից, և ամսագրերը ստիպված են մրցել ոչ միայն ավանդական մրցակիցների, այլև Substack-ի, TikTok-ի և YouTube-ի ստեղծողների հետ։ Երիտասարդ ընթերցողները ավելի շատ հակված են նորություններ ստանալու սոցիալական մեդիայից, քան ամսագրերից։

Վստահության հարցն էլ է լուրջ։ Կեղծ նորությունների դարաշրջանում շատ ամսագրեր կրկնակի ուշադրություն են դարձնում փաստերի ստուգմանը և խորքային վերլուծությանը, սակայն ընթերցողների վստահությունը վերականգնելը դժվար է։

Ֆինանսական մոդելն էլ փխրուն է։ Բաժանորդագրությունները, անդամակցությունը և միջոցառումները օգնում են, բայց հազվադեպ են փոխարինում գովազդային եկամուտներին, որոնք երբևէ ապահովում էին արդյունաբերության ծաղկումը։


Ինչ են սովորեցնում նորությունների ամսագրերի փոփոխությունները

Նորությունների ամսագրերի ուղին արտացոլում է մեդիա ոլորտի գլոբալ փոփոխությունները։ Նրանց անկումը ցույց է տալիս, թե որքան արագ կարող են տեխնոլոգիաները կործանել հաստատված ինստիտուտներ։ Նրանց վերապրումը ապացուցում է, որ հարմարվելը հնարավոր է՝ եթե կա փորձարարություն և ինքնության վերաիմաստավորում։

Կարևոր հետևություններ.

  • Ակտուալությունը պահանջում է ճկունություն։ Շաբաթական ցիկլից անցումը դեպի իրական ժամանակի հրապարակումներ փրկեց որոշ պարբերականների։

  • Խորությունը դեռ պահանջված է։ Թվիթերի և TikTok-ի արագ միջավայրում մարդիկ շարունակում են փնտրել մտածված վերլուծություն։

  • Բրենդի հավատարմությունը կարևոր է։ Ընթերցողները կարող են բովանդակություն ստանալ տարբեր ձևաչափերով, բայց հիմնականը վստահությունն է հենց բրենդի նկատմամբ։

  • Համայնքը որոշիչ է։ Այն պարբերականները, որոնք կառուցում են իրական կապ ընթերցողների հետ, ավելի կայուն են։


Եզրակացություն․ ապագան դեռ գրվում է

Այո, նորությունների ամսագրերը անկում ապրեցին։ Բայց դա պատմության ավարտը չէ։ Թեև զանգվածային շաբաթաթերթային ազդեցության դարաշրջանը անցյալում է, վերափոխման օրինակները ցույց են տալիս․ խորքային և համատեքստային լրագրության համար դեռ կա տեղ։

Դրանք գուցե այլևս չեն դրված յուրաքանչյուր սեղանի վրա, բայց փոդքաստներում, նամակագրություններում և թվային հարթակներում նրանց ձայները շարունակում են ազդել քննարկումների վրա՝ պարզապես նոր ձևերով։

Նորությունների ամսագրերի պատմությունը մահվան մասին չէ, այլ զարգացման։ Լրագրությունը, ինչպես հասարակությունը, մշտապես շարժման մեջ է․ այն հարմարվում է տեխնոլոգիաներին, սպասումներին ու նոր լսարաններին։ Հարցը այլևս այն չէ՝ նորությունների ամսագրերը կգոյատևե՞ն, թե՞ ոչ, այլ այն, թե ինչ կերպարանք կունենան առաջիկա տարիներին։