Ցանկացած հեղինակի կամ հրատարակչի համար հրատարակչական գործընթացի տեխնիկական կողմերը կարող են մի փոքր շփոթեցնող թվալ։ Այդ գործընթացի ամենահաճախ չհասկացված բաղադրիչներից են՝ ISBN համարը, շտրիխ կոդը և գրքի բաշխման համակարգը։ Թեպետ առաջին հայացքից դրանք մանր տեխնիկական հարցեր են թվում, իրականում այդ տարրերը առանցքային դեր են խաղում ձեր գրքի տեսանելիության, ճանաչելիության և հաջողության մեջ:
Այս հոդվածում մենք ձեզ կծանոթացնենք՝
-
Ինչ է ISBN-ը և ինչու է այն կարևոր,
-
Ինչ դեր ունի շտրիխ կոդը,
-
Ինչպես կազմակերպել արդյունավետ գրքային բաշխում՝ լինի դա ավանդական, թե ինքնահրատարակման ճանապարհով։
Ի՞նչ է ISBN-ը և ինչու է այն կարևոր։
Սահմանում
ISBN (International Standard Book Number)-ը գրքի և գրքի նմանատիպ արտադրանքների համար նախատեսված միջազգային ստանդարտացված 13-նիշանոց եզակի համար է։ Դա գրքի “մատնահետքն” է՝ օգնում է ճանաչել ոչ միայն վերնագիրը, այլև գրքի տարբերակը, ֆորմատը և հրատարակչին։
Ինչու է անհրաժեշտ ISBN-ը
-
Օգնում է գրախանութներին, գրադարաններին և հրատարակչական հարթակներին գրանցել և գտնել գիրքը։
-
Ապահովում է գրքի որոնելիությունը՝ Amazon, Google Books, WorldCat և այլ համակարգերում։
-
Տարբերակում է ձեր գիրքը նույնանման վերնագրեր ունեցող գրքերից։
-
Հրատարակչական աշխարհում համարվում է պրոֆեսիոնալության նշան։
Ինչից է կազմված ISBN-ը
Օրինակ՝ 978-1-23456-789-0
-
Նախաբառ (978 կամ 979)
-
Տարածքային/լեզվային խումբ
-
Հրատարակչի կոդ
-
Վերնագրի կոդ
-
Ստուգիչ թիվ
Պետք է արդյոք ձեզ ISBN
Երբ այն անհրաժեշտ է՝
-
Տպագիր գիրք հրատարակելու դեպքում (փափուկ կամ կոշտ կազմով)
-
Գիրքը վաճառելու դեպքում՝ առցանց հարթակներում, գրախանութներում, գրադարաններում
-
Էլեկտրոնային գիրք թողարկելու դեպքում՝ Apple Books, Barnes & Noble և այլն
Երբ հնարավոր է չպահանջվի՝
-
Եթե գիրքը միայն Kindle (Amazon) հարթակում է (օգտագործվում է ASIN)
-
Եթե գիրքը նախատեսված է ներքին օգտագործման կամ նվիրատվության համար
-
Եթե այն գիրք չէ՝ օրինակ՝ կատալոգ, բրոշյուր, զեկույց
Չնայած որոշ դեպքերում պարտադիր չէ, ISBN ունենալը վստահություն է ներշնչում և կարող է բացել դռներ:
Ինչպես ստանալ ISBN
ԱՄՆ-ում
Պաշտոնապես ձեռք են բերվում միայն Bowker կայքից՝ www.myidentifiers.com
Գնացուցակ՝
-
1 ISBN – մոտ $125
-
10 ISBN – մոտ $295
-
100 ISBN – մոտ $575
Այլ երկրներում
-
Մեծ Բրիտանիա – Nielsen ISBN Agency
-
Կանադա – Ազատ է՝ Library and Archives Canada
-
Հայաստան – Հայստանդում ISBN ստացվում է Ազգային գրադարանից
Ինքնահրատարակիչների համար
Եթե օգտվում եք Amazon KDP, IngramSpark կամ այլ POD ծառայություններից, հաճախ առաջարկվում է անվճար ISBN։ Սակայն նման դեպքերում հրատարակչի անունը կարող է լինել տվյալ հարթակի անունը, այլ ոչ ձեր բրենդը։
Ի՞նչ է շտրիխ կոդը և ինչու է այն պետք։
Շտրիխ կոդը ձեր ISBN-ի գրաֆիկական տարբերակն է, որը սովորաբար տեղադրվում է գրքի հետևի կազմին։ Այն ներառում է՝
-
Ձեր ISBN համարը
-
Արժեքային կոդ (ըստ ցանկության)
Շտրիխ կոդի նշանակությունը
Շտրիխ կոդը հնարավորություն է տալիս՝
-
Գրախանութներին և գրադարաններին արագ սկանավորել գիրքը,
-
Հեշտացնել վաճառքի և պահեստավորման գործընթացը
-
Կանխել սխալ գրանցումներ
Շտրիխ կոդը հիմնականում EAN-13 ձևաչափով է և կարող է ունենալ հավելյալ 5 նիշանոց արժեքային կոդ՝ օրինակ՝ գինը։
Ինչպես ստեղծել շտրիխ կոդ
-
Եթե ISBN-ը գնել եք Bowker-ից՝ կարող եք նաև գնել շտրիխ կոդ (~$25)
-
Կան նաև անվճար օնլայն գործիքներ (զգուշությամբ օգտագործել)
-
Օգտագործել դիզայն ծրագրեր՝ Adobe InDesign, Illustrator
-
Թողարկել պրոֆեսիոնալ հրատարակչության միջոցով, որը ներառում է կոդի ստեղծում
Խորհուրդ
Շտրիխ կոդը պետք է լինի սև-սպիտակ, բարձր որակով (300dpi) և տեղակայված ճիշտ չափերով, որպեսզի հնարավոր լինի սկանավորել։
Ինչպե՞ս է աշխատում գրքի բաշխումը։
Գիրք հրատարակելը միայն մեկնարկն է։ Ձեզ հարկավոր է մտածել ինչպե՞ս է գիրքը հասնելու ընթերցողին՝ առցանց, գրախանութում կամ գրադարաններում։
Գրքի բաշխման հիմնական ուղիները
1. Ուղիղ վաճառք (Direct Sales)
Վաճառք ձեր կայքով, միջոցառումների կամ սոցիալական մեդիայի միջոցով։
-
Լիարժեք շահույթ
-
Կապ ընթերցողի հետ
-
Սահմանափակ հասանելիություն
-
Դուք եք կազմակերպում առաքումը
2. Առցանց հարթակներ
Amazon, Barnes & Noble, Apple Books և այլն
-
Լայն հասանելիություն
-
Ներդաշնակ վճարային համակարգ
-
Մրցակցային միջավայր
-
Ավելի ցածր եկամուտ
3. Print-on-Demand (Պահանջով տպագրություն)
Գրքերը տպվում են պատվերի պահին՝ առանց մեծ նախնական ծախսերի։ Օրինակներ՝
-
Amazon KDP
-
IngramSpark
-
Lulu
-
BookBaby
Հարմար է՝
-
Ինքնահրատարակիչների համար
-
Փորձնական հրատարակության
4. Ավանդական բաշխում
Գրախանութներ, գրադարաններ, ուսումնական հաստատություններ՝ պահանջում է՝
-
ISBN
-
Շտրիխ կոդ
-
Հրատարակչական պրոֆեսիոնալ մոտեցում
-
Ապրանքային վերադարձի հնարավորություն
Ինչպես են ISBN-ը, Շտրիխ կոդը և Բաշխումը կապված։
Այս երեք տարրերը միասին են կազմում ձեր գրքի տեխնիկական հիմքը։
Բաղադրիչ | Նպատակ | Որտեղից ստանալ |
---|---|---|
ISBN | Գրքի համարը՝ տարբերակով և ֆորմատով | Bowker կամ ազգային գործակալություն |
Շտրիխ կոդ | Գրաֆիկական տարբերակ ISBN-ի՝ վաճառքի համար | Bowker, IngramSpark, գործիքներ |
Բաշխում | Գրքի հասանելիություն ընթերցողին | Amazon, գրախանութներ, POD |
Հաճախ հանդիպող սխալներ
-
Նույն ISBN-ն օգտագործել տարբեր ֆորմատների համար՝ ամեն ֆորմատին պետք է տարբեր ISBN։
-
Չեք գրանցում ISBN-ը՝ Bowker-ում կամ համապատասխան համակարգում պետք է մուտքագրել գիրքի մանրամասները։
-
Դուք ուշ եք մտածում բաշխման մասին՝ հարկավոր է այդ մասին մտածել նախքան կազմը և ֆայլերը վերջնականացնելը։
-
Շատ եք վճարում շտրիխ կոդի համար՝ միշտ ստուգեք պաշտոնական աղբյուրները։
Եզրակացություն. Սա պարզապես տեխնիկական գործընթաց չէ։
ISBN-ները, շտրիխ կոդերը և բաշխման գործիքները գրքի հաջողության հիմքն են։ Դրանք օգնում են՝
-
Գիրքը գտնել,
-
Տարբերել այն,
-
Մուտք գործել գրախանութներ, առցանց հարթակներ և գրադարաններ։
Դրանց ճիշտ կիրառումը ցույց է տալիս՝ դուք գիտեք ձեր գործը և պատրաստ եք ձեր գրքին տալ ամենալայն հնարավորությունները։
Հաջորդ քայլեր․
-
Որոշեք ձեր բաշխման ռազմավարությունը
-
Գնեք ISBN-ը և գրանցեք մանրամասները
-
Ստեղծեք որակյալ շտրիխ կոդ
-
Պլանավորեք վաճառքի մեկնարկը՝ առցանց և օֆլայն տարբերակներով
Հիշեք՝ լավ գիրքը պետք է հնարավոր լինի գտնել։ Իսկ դրա ճանապարհը սկսվում է ճիշտ ISBN-ով, շտրիխ կոդով և մտածված բաշխմամբ։